Als we aan plasticvervuiling denken, zien we vaak flessen en zakken in de oceaan drijven. Maar niet al het plastic is direct zichtbaar. In de haven van Rotterdam lekken kleine industriële korrels – ook wel nurdles genoemd – in het milieu, wat een vorm van vervuiling veroorzaakt die moeilijk te traceren is, maar zeer hardnekkig.
Als onderdeel van het LDE Sustainability Honours Programme gingen studenten Laurence Krakow, Sarayesha Fazila, Elvire Meijer, Emma Solé de la Fuente en Thijmen Ploos van Amstel een duurzaamheidsuitdaging aan die was opgezet door het Havenbedrijf Rotterdam: helpen bij het opsporen van de bronnen van deze pelletvervuiling.
Door milieugegevens, input van belanghebbenden en ruimtelijke analyse te combineren, ontwikkelden ze een interactieve kaart om mogelijke bronnen van lekkage te identificeren. We spraken met Laurence, Sarayesha en Elvire over wat ze ontdekten en wat ze leerden van het aanpakken van een complexe duurzaamheidsuitdaging.
'Voor dit project had ik nog nooit van nurdles gehoord.'
“Voor dit project had ik nog nooit van nurdles gehoord”, zegt Laurence, die Toegepaste Aardwetenschappen studeert aan de TU Delft. “In de haven van Rotterdam zijn deze korrels overal te vinden. Ze raken verloren tijdens de productie, het laden of het transport en komen geleidelijk in het omringende water terecht.'
“De Clean Sweep Taskforce, een samenwerkingsverband tussen bedrijven, het Havenbedrijf Rotterdam en overheidsinstanties, heeft al maatregelen genomen om het probleem aan te pakken. Ondanks voortdurende schoonmaakinspanningen blijven de nurdles echter terugkomen. Om het probleem beter te begrijpen, heeft de taskforce een groep studenten uitgenodigd om onderzoek te doen. 'Ze vroegen ons om mogelijke bronnen van deze plasticvervuiling in kaart te brengen', legt Sarayesha, studente Internationale Economie en Bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit, uit."
De bron opsporen
Het studententeam begon hun onderzoek met het bestuderen van literatuur en gesprekken met experts van het Havenbedrijf Rotterdam en lokale milieu-instanties. Een van de meest waardevolle hulpmiddelen die ze kregen, was een hotspotkaart.
“We zijn begonnen met het bekijken van een hotspotkaart die door de taskforce was gemaakt en waarop te zien was waar nurdles waren gevonden”, aldus Elvire, biologiestudent aan de Universiteit Leiden. “Vervolgens hebben we gekeken welke bedrijven er in de buurt waren en wat voor soort bedrijven dat waren. We hebben ze in vier categorieën ingedeeld: productie, transport, recycling en verkoop.”
Om hun analyse te verdiepen, raadpleegde het team de milieuvergunningen uit de DCMR-database. “We gebruikten de gegevens om te achterhalen wat deze verschillende bedrijven produceren en in welke hoeveelheden”, legt Laurence uit. “Vervolgens vergeleken we dat met schattingen van hoeveel plastic er doorgaans tijdens de productie wordt gemorst, om een ruw idee te krijgen van hoeveel er binnen de haven zou kunnen lekken en hoeveel er van buitenaf zou kunnen komen.”
Een ander belangrijk onderdeel van het project was een ontmoeting met Lennart Keyzer, een expert van de haven, die uitlegde hoe waterstromingen en wind de pellets kunnen vervoeren. Dit hielp de studenten om te onderzoeken of de nurdles vanuit andere plaatsen de haven binnenkomen, bijvoorbeeld via de Noordzee of de Rijn.
Modelleringsinstrumenten om plastic pellets te volgen
Hoewel het team geen enkele bron van de vervuiling heeft kunnen aanwijzen, heeft hun onderzoek geleid tot een aantal praktische aanbevelingen voor de haven van Rotterdam. Een belangrijke suggestie was om te investeren in betere modelleringsinstrumenten om de bewegingen van plastic pellets door het havengebied te volgen. “Olielekkages kunnen vrij nauwkeurig worden gemodelleerd omdat er veel onderzoek naar is gedaan”, aldus Laurence. “Maar met plastic pellets zijn we nog niet zo ver.”
De studenten adviseerden de haven om wind- en stromingsgegevens te combineren om beter te begrijpen hoe nurdles zich verspreiden na een lekkage. Ze wezen echter ook op een technische beperking: “De haven heeft alleen windmodellen met een resolutie van ongeveer 100 meter”, legt Laurence uit. “Dat is niet nauwkeurig genoeg, vooral omdat gebouwen en andere obstakels vlakbij het oppervlak de wind sterk beïnvloeden.”
Plastic korrels waarschijnlijk vanuit stroomopwaarts
Inzichten uit hun ontmoeting met expert Lennart Keyzer ondersteunden deze analyse. “De haven is een estuarium, en zout en zoet water mengen niet echt”, legt Sarayesha uit. “Het is dus zeer waarschijnlijk dat de korrels van buitenaf de haven binnenkomen. Ze komen echter waarschijnlijk in grotere aantallen vanuit stroomopwaarts dan vanuit open zee.”
Om toekomstige acties te ondersteunen, heeft het team een interactieve digitale kaart ontwikkeld waarop alle relevante gegevens zijn verzameld, waaronder hotspots, bedrijven in de buurt en de soorten activiteiten die daar plaatsvinden. “Het is een tool die de haven in de loop van de tijd kan bijwerken naarmate er nieuwe informatie beschikbaar komt”, legt Elvire uit.
Waarom het LDE Sustainability Honours Programme?
Een van de unieke kenmerken van het LDE Honours Programme is de interdisciplinaire aanpak, waarbij studenten van verschillende universiteiten, academische achtergronden en culturen samenkomen. Voor alle drie de studenten was het programma een kans om buiten de grenzen van hun reguliere studie te treden en aan een concreet duurzaamheidsvraagstuk te werken.
“In mijn biologieopleiding richten we ons vooral op de wetenschappelijke kant. Ik wilde meer inzicht krijgen in de sociale en economische factoren die ook een rol spelen. Omdat ik in het Nederlands studeer, werk ik niet vaak samen met internationale studenten. Dit programma gaf me de kans om in een veel diversere omgeving te werken”, aldus Elvire. Laurence was het daarmee eens: “Ik wilde iets anders doen, iets waarbij meer creatief denken en het ontwerpen van oplossingen centraal stonden.”
Naast de academische uitdaging waardeerden de studenten ook de betrokkenheid van het Havenbedrijf Rotterdam. “Onze samenwerking met hen was heel positief”, zegt Sarayesha. “Ze stonden heel open en waren blij dat een groep studenten hen kwam helpen, ook al was het maar voor een korte periode. Ze gaven ons een rondleiding, ontvingen ons voor vergaderingen en vertrouwden ons zelfs toe om onze bevindingen voor te stellen aan de hele taskforce.”
Imke Deibel (Adviseur Milieumanagement, Haven van Rotterdam):
We hebben het LDE Sustainability Honours Programme gevraagd om deze uitdaging aan te gaan, omdat er geen eenvoudige oplossing is voor het probleem van plastic nurdles. We waren blij dat we een multidisciplinair team hadden om nieuwe perspectieven te verkennen, zonder hen in een bepaalde richting te sturen. Hoewel uitgebreide chemische analyses voor de hand liggend lijken, zijn ze kostbaar en mogelijk niet effectief.
In plaats daarvan combineerden de studenten op creatieve wijze bedrijfsgegevens met aanbevelingen voor stroommodellen – een aanpak die we graag verder willen ontwikkelen. De samenwerking was uitstekend, waarbij diverse expertise naadloos samenkwam. De studenten werkten zelfstandig, bleven betrokken en deelden regelmatig updates. Ik was oprecht trots toen ik zag hoe ze hun bevindingen met zoveel zelfvertrouwen en professionaliteit aan de hele taskforce presenteerden.