Zuid-Holland is de motor van de Nederlandse economie, maar staat voor grote uitdagingen. De dichtstbevolkte provincie van Nederland heeft een veelzijdige economie met de arbeidsmarkt als achilleshiel. ‘Met de juiste visie kunnen we groei verbinden met maatschappelijke welvaart en klimaatdoelen,’ stellen hoogleraren Frank van Oort en Martijn Burger in de nieuwe white paper van Leiden-Delft-Erasmus Universities.
De nieuwe uitgave van samenwerkende wetenschappers werd door Wim van den Doel, Dean van Leiden-Delft-Erasmus Universities, op 15 december 2025 aangeboden aan gedeputeerde Meindert Stolk, in het Provinciehuis in Den Haag.
Voorafgaand aan de overhandiging gaf Frank van Oort een inleiding over de white paper en belichtte daarbij de verschillende kennisgebieden van de samenwerkende universiteiten.
Hoe verdient Zuid-Holland in de toekomst haar geld?
De centrale vraag in deze paper is: hoe verdient Zuid-Holland in de toekomst haar geld en hoe realiseert het daarbij duurzaam en sociaal de transities die nodig zijn om concurrerend te blijven? Aan de publicatie werkten wetenschappers van de drie universiteiten en externe partners mee.
‘Perfecte plek voor een transitieknooppunt’
De onderzoekers zien in de transities kansen voor een vernieuwde economie. ‘De regio wil de omslag maken naar een schone en duurzame economie, maar staat onder stevige internationale druk,’ zegt haveneconoom Larissa van der Lugt (Erasmus Universiteit Rotterdam). Zij ging in gesprek met industrieel ecoloog Arnold Tukker (Universiteit Leiden): ‘Zuid-Holland kan de perfecte plek zijn voor een transitieknooppunt.’
‘Het verdwijnen van bedrijven biedt ook kansen’
Volgens econoom Robert Dur (Erasmus Universiteit Rotterdam) kan verandering zelfs goed uitpakken voor de arbeidsmarkt: ‘Het verdwijnen van bedrijven biedt kansen op de krappe arbeidsmarkt – mits we talent weten aan te trekken,’ vult Paul de Hek (SEOR) aan. Dat talent is ook nodig voor groei in AI, quantum en biotechnologie, zegt Zenlin Roosenboom-Kwee (TU Delft). ‘Zuid-Holland is bijzonder sterk in deze domeinen.’
‘Onszelf beschermen én een gidsregio worden’
Klimaat- en ruimtevraagstukken vormen een grote uitdaging voor Zuid-Holland. ‘Maar we kunnen onszelf beschermen en een gidsregio worden voor andere delta’s,’ aldus Tatiana Filatova (TU Delft) en Mark Thissen (Planbureau voor de Leefomgeving). Tom Daamen (TU Delft) en Gert-Joost Peek (Hogeschool Rotterdam) zien juist kansen om ruimte slimmer te benutten via de energietransitie.
Singapore aan de Maas?
Het internationale perspectief ontbreekt niet in de paper. Zo vergelijkt econoom Wouter Jacobs, Zuid-Holland met Singapore en noemt een belangrijke succesfactor van de Aziatische stadstaat: ‘Overheidsfunctionarissen werken in Singapore heel intensief samen met bedrijven.’
‘Iedereen is voor gelijke kansen, maar niet over hoe je ze bereikt’
Samenwerking blijft volgens bestuurskundige Sarah Giest (Universiteit Leiden) en Jean-Christophe Spapens (Provincie Zuid-Holland) cruciaal: ‘Besluitkracht organiseren is essentieel voor succesvol economisch beleid.’ En dat beleid moet iedereen raken, benadrukken economen Lieke Beekers (Universiteit Leiden) en Hans van Kippersluis (Erasmus Universiteit Rotterdam): ‘Iedereen is voor gelijke kansen, maar niet iedereen is het eens over hoe je ze bereikt.’
Stok en wortel
De white paper geeft daarmee een breed beeld van de Zuid-Hollandse economie en cases van de Gemeente Den Haag, Leiden Bio Science Park, QuTech en LeQuest brengen de kennis tot leven. Inzichten worden gekoppeld aan concreet en realistisch advies voor beleidsmakers en bestuurders. Zo laat Anton Duisterwinkel van InnovationQuarter zien: ‘Alleen met een stok én een wortel helpt innovatie ons vooruit.’
De lancering van de white paper werd op 15 december gecombineerd met de presentatie van het Versnellingsprogramma Groeiagenda Zuid-Holland door de Provincie (zie link hieronder).
White papers
De white paper is een uitgave van de alliantie van de Universiteit Leiden, TU Delft en Erasmus Universiteit Rotterdam. De volledige serie van white papers vindt u hier.
Download de white paper via onderstaande link. Wilt u een papieren exemplaar ontvangen? Stuur hiervoor een e-mail aan Katja Hoiting: k.hoiting@tudelft.nl.
