Met AI gaat letterlijk een wereld open voor de levenswetenschappen
Universiteit Leiden | Ariane Briegel, hoogleraar Ultrastructuurbiologie
Bacteriën op heterdaad betrapt, diep bevroren terwijl ze op het punt stonden de ziekte van Lyme te veroorzaken. Razend enthousiast is Ariane Briegel, hoogleraar Ultrastructuurbiologie bij het Instituut Biologie Leiden, over wat ze allemaal kan zien dankzij de drie-eenheid van een vriestechniek, een microscoop met camera en kunstmatige intelligentie. 'Het is fascinerend, elke cel is anders.'
Bacteriën volgen hun 'neus' in de richting van een voedselbron. Nou ja, hun neus: hun receptor-eiwitten. Keurig geordend als een honingraat heeft Briegel gezien hoe ze door celwanden heen prikken. Buiten vangen ze signalen op, binnen zetten ze de cel aan het werk om de goede kant op te zwemmen.
Van 100 plakjes naar 3D-beeld met slimme software
De camera in Briegels microscoop maakt zo'n honderd foto's van evenveel plakjes van de cel. Slimme software maakt van die honderd foto's een begrijpelijk 3D-beeld. Zo gaat er een wereld open voor Briegel en haar collega's: ze zien in detail hoe structuren en orgaantjes eruitzien in cellen en hoe bijvoorbeeld zoiets als 'in beweging komen' precies gaat in een bacterie.
Twintig jaar geleden maakte ik hooguit twee datasets per dag. Nu maken we er veertig tot vijftig, veel meer dan we ooit kunnen bekijken'
Het feest is eigenlijk nog maar net begonnen. 'Toen ik twintig jaar geleden promoveerde, maakte ik hooguit twee datasets per dag. Nu maken we er veertig tot vijftig, dat is veel meer dan onderzoekers ooit kunnen bekijken. We willen zelfs nóg grotere projecten aanpakken.' Zoals de anderhalve kilo bacteriën op en in een mens in kaart brengen. 'Of het nu infectie of kanker is of groei: met deze technieken kunnen we binnen de levenswetenschappen vele biologische systemen gedetailleerd ophelderen.'
